Een maand geleden zijn we wakker geschud uit de droom dat welvaart, veiligheid en voedselzekerheid de nieuwe natuurlijke toestand zou zijn in Europa. Het wapengekletter in Oekraïne heeft deze roze wolk ruw verstoord. De graanschuur van Europa staat in brand en de prijzen knallen door het dak. Ons nooit meer zorgen maken over kou, honger en tanks in de straten blijkt een utopie. Het ‘1939’ gevoel bekruipt ons steeds meer. Deze nieuwe werkelijkheid vraagt om realisme in de landbouwpolitiek! Laten we van voedselzekerheid weer een prioriteit maken.
De prioriteit heeft de afgelopen jaren mijns inziens te veel gelegen op duurzaamheid. Krimp van de veestapel en dierlijke productie lijkt onder de rook van oorlogsvuur en voedselonzekerheid een zeer onverstandig besluit. Nederland moet koesteren wat het aan landbouwgrond en boeren heeft en in plaats van “minder” moet het allemaal wellicht wel “meer” worden. We gaan nu toch geen 25 miljard euro inzetten om duizenden hectares vruchtbare landbouwgrond uit productie te nemen. Laten we alleen grote natuurgebieden beschermen en spendeer de stikstofmiljarden op een verstandige manier. Voedselzekerheid is in het voorgestelde nieuwe Gemeenschappelijke Landbouw Beleid geen thema meer, terwijl het oorspronkelijke GLB daar juist voor was ingesteld. Nederland heeft een redelijk robuuste voedselvoorziening, maar hoe zit het straks als Nederland 20 miljoen mensen heeft en als de landbouwpolitiek op de ‘nieuwe” lijn wordt voortgezet, Dat betekent dat we over 1,2 miljoen hectare landbouwgrond beschikken in plaats van 1,8 miljoen. Dit lijkt mij een hele onwenselijke situatie die mijns inziens net zo’n sneue vertoning gaat worden als Defensie nu is. Ook daar is men uitgegaan van een roze wolk.
We hebben ons gefocust op klimaat, biodiversiteit en het milieu en alleen op het eindpunt van zelfgekozen transities. Universitair hoofddocent Jeroen Candel Schreef: voedselzekerheid wordt gebruikt als politiek argument om verduurzaming te remmen. Met voortschrijdend inzicht moet het eigenlijk zijn: Duurzaamheid wordt gebruikt als argument om de voedselzekerheid af te remmen. Zijn klimaat, biodiversiteit en milieuproblemen verdwenen? Nee, de rangschikking op de prioriteitenlijst moet anders. Om alle problemen het hoofd te bieden moeten emoties, overtuigingen en ideologieën plaatsmaken voor realisme. Dat vraagt om een andere politiek. Dat wijst naar realpolitik. Om alle landbouw gerelateerde problemen op te lossen moeten we wellicht naar een Europees realpolitik. Kringlooplandbouw vertaalt naar landelijk- en provinciaal beleid.
Oud-staatssecretaris Henk Bleker zij ooit: “Ik heb oudere boeren vaak horen zeggen, er moet eerst oorlog komen voor de politiek inziet hoe belangrijk boeren en landbouwgrond zijn”. En het lijkt erop dat Bleker hier behoorlijk raak schiet, om maar even in termen van oorlog te spreken. Kortom laten we ervoor zorgen dat we de voedselproductie in eigen hand houden en minder afhankelijk worden van anderen. Want dan lijden we te zijner tijd niet alleen kou maar ook honger!