Nu de Raad voor Cultuur een fusie van het Orkest van het
Oosten en Het Gelders Orkest voorstelt, en de orkesten zelf aangeven hier niets
voor te voelen, vindt de VVD Overijssel dat er richting gegeven moet worden aan
de toekomst van beide orkesten. Zelfstandigheid mag daarbij geen doel op zich
zijn.
Overijssel kent een rijk cultureel leven, gegarandeerd
door de provinciale culturele basisinfrastructuur, waar ook het orkest deel van
uitmaakt. Dat is geen vanzelfsprekendheid Bezuinigen die het Rijk sinds 2013 doorvoerde
hebben in andere provincies geleid tot fundamentele aanpassingen, tot en met
fusies van orkesten.
In Overijssel en Gelderland waren de beide orkesten juist
gericht op zelfstandig overleven. Daarbij werd ingezet op interne
herstructurering, nieuwe inkomsten - onder andere door sponsoring - en
innovatie. Maar wat heeft dit gebracht? Niet zoveel. Het Orkest van het Oosten
verkeert nog steeds in een financieel moeilijke positie, waardoor het personeel
al veel heeft moeten inleveren. Het Gelders Orkest teert op reserves, maar ook
die raken een keer op. Voor beide orkesten lijkt zelfstandigheid op korte of
lange termijn niet meer haalbaar, tenzij provincies tot in lengte van jaren zwaar
willen bijspringen.
Een voor de hand liggende oplossing is kosten besparen door structurele samenwerking. Dat hoeft niet een fusie tot één orkest te zijn, maar wel een constructie met één overhead. Daarmee haken ze ook aan op de voorwaarden die de Raad van Cultuur stelt en komt financiering door het Rijk weer in beeld.
Er is al enige samenwerking tussen beide orkesten, zoals
de uitwisseling van kantoormedewerkers en het met gesloten beurzen uitwisselen
van musici bij gezamenlijke producties, maar dat levert nog niet de gewenste
duurzame levensvatbaarheid op.
De VVD stelt nu voor deze samenwerking verder uit te breiden, op basis van een coöperatiemodel. Daarin behouden de instellingen hun eigen identiteit en eigen activiteiten. Vanuit de hoofdlocaties Enschede en Arnhem worden artistieke visie, educatiebeleid, planning, administratie, marketing, communicatie, fondsenverwerving, finance, HRM en productontwikkeling aangestuurd. Centrale planning en geen dubbelingen in functionarissen en productontwikkeling leveren significante schaalvoordelen op.
Gezien de reacties op het advies van de Raad voor Cultuur,
valt niet te verwachten dat de orkesten vrijwillig voor deze constructie zullen
kiezen. Enige dwang vanuit de politiek is daarom nodig. Beide provincies, maar
vooral het ministerie kunnen hierbij sturend zijn, zoals OCW dat ook in andere
provincies heeft gedaan. Indien een overbruggingsjaar gefinancierd moet worden,
of frictiekosten ontstaan, moeten alle overheidsinstanties wel bereid zijn een
deel daarvan te subsidiëren, maar dat is dan met nadruk een eenmalige bijdrage
met een nauw omschreven doel.
#WaardevolOverijssel
Update: klik op de link hieronder om het interview dat RTV Enschede had met John Joosten terug te luisteren.