We worden ‘overstroomd’ door asielzoekers. Het is nog
geen miljoen, zoals in de Eerste Wereldoorlog. Maar toch. Het voelt als veel.
En dat is het ook wel. Niet voor niets maken u en ik zich daar soms zorgen
over. De VVD begrijpt dat en werkt aan oplossingen die ook echt werken.
Dat er iets moest gebeuren was al eerder duidelijk. Niet
voor niets maakte VVD-Kamerlid Malik Azmani zich sterk voor opvang in de regio.
Eerst werd hij verketterd, intussen is het kabinetsbeleid en word het breed
ondersteund in de Tweede Kamer. Sterker nog: Europa neemt
het idee over. Prima, maar het is een oplossing voor de langere termijn,
terwijl we nu voor concrete uitdagingen staan.
Allereerst moeten de Europese grenzen aan de buitenkant
beter worden bewaakt. Over toelating tot Europa moet daar, of liever nog in de
regio van vertrek worden beslist. Maak daar duidelijk wie hierheen mag komen en
wie niet. Dan kan ook het vervoer ordentelijk worden georganiseerd, zodat
niemand meer in wrakke bootjes van mensensmokkelaars de overtocht waagt.
Bovendien moet de opvang in de regio verbeterd worden.
Meer dan 96% wordt daar nu al opgevangen. Op een eigen bevolking van 4 miljoen
inwoners vertoeven nu bijna 1,5 miljoen vluchtelingen in Libanon. Meer dan 1,2
miljoen vluchtelingen verblijven in Turkije. Allemaal in tentenkampen. Om in
landen als Turkije, Libanon, Jordanië en Tanzania echt veilige havens te
creëren, moet er fors geïnvesteerd worden in huisvesting, gezondheid, voedsel èn
vooruitzicht op een werkzaam bestaan.
Vluchtelingen komen naar Europa omdat het hier veilig is
en er perspectief is op een normaal leven. Als dit in de regio beter wordt
georganiseerd, is er minder reden om naar Europa te komen. Daar zullen we
sterker op moeten inzetten. Om de aantrekkingskracht van Nederland te verminderen,
heeft het kabinet verder besloten de verblijfsvoorwaarden op het gebied van
huisvesting en geld te versoberen. Dat maakt het minder aantrekkelijk om hier
te komen.
Dit alles neemt niet weg dat er vluchtelingen in ons land
zijn en ook nog zullen blijven komen. De verwachting is dat in Overijssel tot
en met volgend jaar ongeveer 3.500 tot 5000 asielzoekers gehuisvest moeten
worden. Voor die realiteit sluiten wij de ogen niet. Het is onze plicht daar op
een fatsoenlijke en beschaafde manier mee om te gaan. Waarbij we rekening houden
met de zorgen die ook in Overijssel leven.
We pleiten ervoor dat het COA niet alleen grote
asielzoekerscentra inricht, maar ook kleinere, verspreid over heel Nederland.
Het spreekt vanzelf, dat daarbij veiligheid hoog op de agenda staat. In het
belang van zowel de omgeving als de bewoners van een centrum. En dat mag wat
ons betreft ook met particuliere beveiligingsbedrijven.
Naast de centra voor eerste opvang zullen we ook moeten
zorgen voor huisvesting in de periode daarna. Daar zit spanning op, want nu al
zijn er te weinig sociale huurwoningen. Het is daarom tijd voor onorthodoxe
maatregelen. Denk aan het aanpassen van leegstaande kantoorgebouwen en scholen.
Denk aan containerwoningen. Denk aan eenvoudige prefab-woningen die na 10 of 15
jaar weer afgebroken kunnen worden. Pas de regels aan om afwijkende ‘tijdelijke’
woningen te bouwen, die een eenvoudige woon- en slaapruimte en voorzieningen
als keuken en badkamer bieden.
En dan werk. Ik benoem dan meteen ook maar integratie. We
gaan ervan uit de asielzoekers, vluchtelingen, weer terugkeren naar hun eigen
land zodra het daar weer veilig is. Maar hoe lang gaat dat duren? Hoe lang
accepteren we tijdelijkheid voordat we het permanent maken? Daar moet de
politiek duidelijker in zijn. Als het maar tijdelijk is, moeten we dan wel
willen integreren? Welk werk wel of niet toelaten? Welke opleiding willen we
mensen geven, zodat ze ook na terugkeer weer productief kunnen zijn? Een land
kan niet weer worden opgebouwd als er geen geschoold personeel is.
Misschien willen we wel mensen hier houden. Denk aan de
behoefte van personeel bij de komende vergrijzing. Voor de economische crisis
werd voorspeld dat er een enorm tekort aan personeel zou ontstaan. Nu trekt de
economie weer aan, hoe is dan de voorspelling? We geven asielzoekers geen
voorrang op werk. Maar als zij echt blijven, doen ze wel mee in ons
arbeidsproces.
Tenslotte de gezondheidszorg. Met 16 miljoen inwoners
declareren wij ongeveer 36 miljard Euro per jaar. Menzis heeft berekend dat de
asielzoekers 130 miljoen Euro extra kosten, ofwel nog geen 0,04%. Is dit
zorgwekkend? Nee.
Aan loze kreten over het sluiten van grenzen of alles en
iedereen opnemen hebben we niets. Met een aantal goede maatregelen en heldere
keuzes kunnen we aan veel zorgen tegemoet komen. Praktische problemen op een
praktische manier aanpakken, menselijk en beschaafd. Wie dat niet wil heeft
geen gevoel in zijn donder.
John Joosten